gokgann
Aktif Üye
- 17 Ocak 2025
- 1,010
- 0
Yeni AI İttifakı, Büyük Teknoloji Şirketlerinin Hâkimiyetine Karşı Kullanıcı Verisine Dayalı Alternatif Sunuyor
Cheqd, DataHive, Nuklai ve Datagram gibi blokzincir odaklı projelerin bir araya gelmesiyle 1 Mayıs’ta duyurulan Sovereign AI Alliance (SAIA), yapay zekâ alanında radikal bir değişim hedefliyor. Bu yeni ittifak, açık kaynaklı ve merkeziyetsiz bir yapay zekâ altyapısı kurarak, bireylerin kendi verileri üzerinde tam kontrole sahip olduğu bir sistem yaratmayı amaçlıyor.
Bu sistemin merkezinde Intention Network Protocol (INP) adını verdikleri yeni bir protokol yer alıyor. INP, kullanıcı niyetlerini merkeze alan üç ana bileşenden oluşuyor:
- Intention Anchors (Niyet Sabitleyicileri): Kullanıcının verisini sahiplik garantisiyle yakalıyor.
- Intention Mesh (Niyet Ağı): AI ajanlarının güvenli biçimde iletişim kurabileceği merkeziyetsiz bir alan sunuyor.
- Execution Nodes (Yürütme Düğümleri): Kullanıcı niyetlerini gizliliği koruyarak gerçekleştiren altyapı.
Neden Önemli?
Son yıllarda yapay zekâ çözümleri “ücretsiz” gibi sunulsa da kullanıcıların verileri reklam modellerinde kullanılmak üzere toplanıyor ve ticarileştiriliyor. SAIA’nın kurucularına göre, bu modelde kullanıcılar rızaları olmadan birer ürün hâline geliyor. Örneğin, WhatsApp’a entegre edilen Meta AI uygulamasına karşı gelen tepkiler, bu endişenin canlı bir örneği.Cheqd CEO’su Fraser Edwards, bu konuda net: “Verilerinizi kimin, nasıl kullandığını bilmeden hizmet almak yerine, kendi dijital kimliğinizin sahibi olun. SAIA, sizin için çalışan bir yapay zekâ modeli sunuyor; sizden faydalanan bir model değil.”
Teşvik Sistemi Nasıl İşleyecek?
SAIA, kullanıcıların verilerini sadece tek seferlik satılabilir ürünler olarak değil, sürekli kullanılabilir ve doğrulanabilir varlıklar olarak değerlendirmeyi hedefliyor. Bu çerçevede üç temel teşvik mekanizması sunuluyor:- Gizlilik Odaklı Tasarım: Veriler, merkezi sistemlere çekilmeden kullanıcıda kalıyor.
- Monetizasyon (Gelir Modeli): Kullanıcılar, doğrulanmış verilerini paylaşarak doğrudan gelir elde edebilecek.
- Kişiselleştirilmiş Hizmet: Kullanıcı verisine dayalı daha etkili ve bireye özel AI çözümleri üretilecek.
Yasal Uyumluluk ve Gizlilik
SAIA’nın bir diğer güçlü tarafı, GDPR gibi küresel gizlilik yasalarına uyumlu olacak şekilde geliştirilmiş olması. Kullanıcılar, verilerini diledikleri zaman paylaşabilecek, geri çekebilecek ve hangi amaçla kullanılacağına karar verebilecek. Sistem aynı zamanda denetlenebilirlik ve seçici ifşa gibi şeffaflık araçlarıyla donatılmış durumda.Dijital Kimlik ve AI Etkileşimi
Cheqd’nin self-sovereign identity (SSI) altyapısı sayesinde hem kullanıcıların hem de AI ajanlarının kimliği doğrulanabilir olacak. Bu, yapay zekâ etkileşimlerinde güven ve saygınlık oluşturacak yeni bir standart anlamına geliyor. Kullanıcıların dijital kimliğini kendi ellerinde tutması, veri taşınabilirliği açısından da büyük kolaylık sağlayacak.
Kullanıcının Kontrolünde Bir Yapay Zekâ Geleceği
Sovereign AI Alliance, dikkat ekonomisinden niyet ekonomisine geçişin altyapısını kurmayı hedefliyor. Büyük teknoloji devlerinin veri tekeline alternatif olarak, kullanıcı odaklı, açık ve etik bir yapay zekâ modeli inşa edilmek isteniyor. Eğer bu vizyon başarıya ulaşırsa, AI dünyasında kullanıcıların kendi verileriyle zenginleştiği ve gerçekten fayda sağladığı yeni bir çağın kapısı aralanabilir.İstersen bu içerikten bir sosyal medya postu da oluşturabilirim. Yardımcı olmamı ister misin?
